Telomery są, jeśli można, bezpiecznikiem komórek. Każdy, kto chce się zdrowo zestarzeć, powinien zatem zacząć od tego miejsca. Albo, mówiąc słowami australijsko-amerykańskiej biolog molekularnej Elizabeth Blackburn: "Zrób coś dla swoich telomerów!". Blackburn otrzymała w 2009 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za badania nad telomerami i telomerazą. Enzym ten przeciwdziała skracaniu się telomerów. Jednak według obecnej wiedzy jest on aktywny tylko w kilku typach komórek. Tymczasem naukowcy dowiedzieli się, w jakich okolicznościach telomery skracają się szybciej niż zwykle. Badania wykazały, że osoby, które doświadczają przewlekłego stresu, mają znacznie krótsze telomery niż ich rówieśnicy. Korelacja ta staje się szczególnie wyraźna w wieku podeszłym oraz po masywnych wydarzeniach stresowych, takich jak utrata bliskiej osoby. "Telomery pokazują, że negatywny stres nie jest tylko uciążliwy, ale znajduje odzwierciedlenie w każdej komórce organizmu" - wyjaśnia Müller. Oczywiście, nie zawsze można uniknąć stresu, ale permanentny stres przez dłuższy czas nie powinien być po prostu akceptowany. "Jeśli nie możesz już znaleźć czasu na oddychanie, to powinieneś zmienić coś w swoim życiu - nawet jeśli jest to nieprzyjemne" - mówi Müller. "Wiele osób nie docenia, jak ogromny jest naprawdę wpływ ćwiczeń na zdrowie i starzenie się" - mówi Christoph Englert, szef grupy badawczej genetyki molekularnej w Leibniz Institute for Research on Ageing w Jenie. Z badań naukowców kierowanych przez Petera Schnohra ze szpitala Bispebjerg na Uniwersytecie w Kopenhadze wynika na przykład: Nawet po uwzględnieniu innych różnic w stylu życia, osoby, które regularnie uprawiają jogging, żyją średnio o prawie cztery do pięciu lat dłużej. Dane z badania sugerują również, że 60 do 100 minut lekkiego joggingu tygodniowo ma największy wpływ na śmiertelność. Informacje te należy jednak traktować z przymrużeniem oka, gdyż ogólnie w okresie badania zmarło tylko kilku uczestników. Inne badania pokazują, że ćwiczenia zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Według różnych badań może mieć również działanie ochronne na wiele rodzajów raka, w tym raka płuc, okrężnicy i piersi. "Ćwiczenia są jednym z czynników, które najszerzej utrzymują ciało w formie" - mówi Englert. Co więcej: sport poprawia nawet naszą wydajność. I nie chodzi tu tylko o siłę mięśni i pojemność płuc. Ci, którzy ćwiczą, nie tylko są w stanie lepiej zapamiętać rzeczy po fakcie, ale mogą również wzmocnić swój układ odpornościowy. Nie potrzebujesz wyszukanego planu treningowego, aby skorzystać z prozdrowotnego działania ćwiczeń. Na przykład wspomniane 60 do 100 minut można osiągnąć uprawiając jogging dwa razy w tygodniu. Ale możesz też zacząć od mniej i, zamiast faktycznie uprawiać sport, włączyć ruch do swojego codziennego życia, mówi Müller: "Nawet minuta, w której bierzesz schody, a nie windę, może być początkiem." Przerwa od ćwiczeń w biurze, wypełniona kilkoma ćwiczeniami rozluźniającymi skurczone od siedzenia mięśnie, to także pierwszy, skuteczny krok.