Szafran (Crocus sativus L.) jest rośliną leczniczą, uprawianą pierwotnie na Wschodzie i Bliskim Wschodzie, a później w niektórych krajach śródziemnomorskich. Szafran otrzymuje się ze słupków rośliny. Obecnie zastosowanie szafranu przeżywa renesans. Walory lecznicze szafranu, jego zastosowanie kulinarne i wysoka wartość dodana doprowadziły do wyjaśnienia jego profilu fitochemicznego oraz właściwości biologicznych i terapeutycznych. Szafran jest bogaty w karotenoidy i terpeny. Głównymi produktami szafranu są krokiny i kroketyny (karotenoidy) pochodzące od zeaksantyny, pirokrocyny i safranalu, które nadają mu odpowiednio smak i aromat. Szafran i jego główne związki mają silne właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne in vitro i in vivo. Opisano również właściwości przeciwnowotworowe. Celem tego przeglądu jest przedstawienie korzystnego wpływu szafranu i jego głównych cząsteczek składowych na choroby neuropsychiatryczne (depresja, lęk i schizofrenia), a także na najczęstsze choroby związane z wiekiem (choroby układu krążenia, oczu, neurodegeneracyjne, a także sarkopenia). Ogólnie rzecz biorąc, profil fitochemiczny szafranu zapewnia wiele korzystnych właściwości dla zdrowia człowieka, a w szczególności dla zapobiegania chorobom związanym z wiekiem, co jest głównym atutem wzmacniającym zainteresowanie tą rośliną leczniczą. Właściwości chemiczne szafranu, który od tysiącleci jest stosowany jako roślina lecznicza i w kuchni, ujawniają obecność ponad 150 lotnych i nielotnych pierwiastków. Obejmuje to karotenoidy, kilka polifenoli i flawonoidów oraz terpeny, których proporcje mogą być różne w zależności od kraju pochodzenia. Przybliżony skład jest dobrze podsumowany w poprzednich badaniach: woda (10%); białka i aminokwasy (12%); lipidy (5%); minerały (5%); włókna (5%); różne cukry (63%); i witaminy (B1 (ryboflawina), B2 (tiamina)). Cztery główne i biologicznie aktywne związki w szafranie to krocyna i kroketyna (karotenoidy pochodzące od zeaksantyny), które nadają szafranowi żółty kolor; pikrokrocyna (apokarotenoid), która nadaje szafranowi smak; i safranal (terpen z funkcją aldehydu), który zapewnia specyficzny zapach szafranu.