Menopauza to znacząca przerwa w życiu kobiety i w zasadzie odpowiednik okresu dojrzewania. W okresie dojrzewania organizm kobiety przygotowuje się do produkcji jaj, które mogą zostać zapłodnione, natomiast menopauza wyznacza i określa koniec fazy płodnej wraz z ostatnią miesiączką. W krajach zachodnich menopauza występuje średnio w wieku 51,4 lat, ale zdarzają się również przypadki przedwczesnej menopauzy (climacterium praecox), która występuje naturalnie lub w wyniku radioterapii lub chemioterapii. U tych kobiet krwawienie ustaje w wieku 35 lat. Pierwsze zmiany w cyklu miesiączkowym pojawiają się na wiele lat przed właściwą menopauzą. Średnio kobieta ma około 47 lat, gdy wchodzi w premenopauzę. W tej fazie stopniowo zmienia się równowaga hormonalna. Zmniejsza się produkcja hormonu progesteronu (hormonu ciałka żółtego) i jednocześnie zwiększa się stężenie estrogenów, co powoduje wydłużenie odstępów między krwawieniami. Owulacja występuje rzadko. W drugiej fazie (perimenopauza), czyli właściwej fazie szczytowej menopauzy, dochodzi do zatrzymania dojrzewania pęcherzyków w jajnikach i całkowitego ustania owulacji. W trakcie tego zmniejsza się również produkcja hormonu estrogenu, podczas gdy hormony męskie nadal są produkowane na poprzednim poziomie. Kobiety cierpią w tym czasie na niski poziom estrogenów i letarg jajników. Postmenopauza rozpoczyna się około jednego do dwóch lat po ostatniej miesiączce. W tej fazie ustaje produkcja progestyny i estrogenów i antykoncepcja nie jest już potrzebna. Kobiety mają wtedy średnio około 65 lat.