W najnowszym badaniu opublikowanym w czasopiśmie Scientific Reports naukowcy zbadali cechy poznawcze pacjentów z zespołem po przebytej chorobie koronawirusowej 2019 (COVID-19). Około 15% pacjentów z COVID-19 doświadcza różnych objawów kilka miesięcy po zakażeniu. Zaburzenie to nazywane jest zespołem post-COVID-19 i dotyczy głównie kobiet w wieku 40-55 lat. Zmęczenie, ból głowy, zaburzenia funkcji poznawczych i trudności w oddychaniu to częste objawy zgłaszane przez pacjentów z tym zespołem. Postuluje się trzy hipotezy jako przyczyny zespołu post-COVID-19: utrzymywanie się wirusa, burza cytokinowa i autoprzeciwciała. Niezależnie od tego, zespół ten znacząco zakłóca aktywność pacjentów, przy czym najbardziej niepokojące są dla nich objawy poznawcze. Chociaż w kilku badaniach badano profil poznawczy pacjentów z tym zespołem, istnieją pewne ograniczenia. W szczególności, badania nie różnicują, czy próba obejmowała pacjentów tylko z zespołem post-COVID-19, czy też z następstwami COVID-19. Podstawową przyczyną następstw COVID-19 jest uszkodzenie narządów w wyniku ciężkiej choroby, podczas gdy w przypadku zespołu post-COVID-19 nie ma, jak dotąd, dowodów na uszkodzenie struktur. Dlatego te dwa schorzenia mogą się różnić, mieć heterogenne przyczyny i profile poznawcze. W obecnym badaniu naukowcy zbadali cechy poznawcze pacjentów, u których zdiagnozowano zespół post-COVID-19 lub objawy zgodne. Do badania kwalifikowano pacjentów w wieku 18 lat lub starszych z COVID-19 i rozpoznaniem lub podejrzeniem zespołu post-COVID-19, prezentujących dolegliwości neurologiczne. Zespół rozpoznawano, gdy nowe objawy z ostrej fazy utrzymywały się lub nasilały trzy miesiące po COVID-19. Uczestnicy wypełniali kwestionariusz w celu uzyskania informacji na temat danych socjodemograficznych, historii choroby oraz dolegliwości poznawczych/klinicznych związanych z objawami zespołu post-COVID-19. Protokół oceny neuropsychologicznej obejmował krótki test uwagi (BTA), zadania fluencji, rozumowanie matrycowe w skali inteligencji dorosłych Weschlera (WAIS)-IV, test interferencji kolorów i słów Stroopa, figurę złożoną Reya-Osterrietha (ROCF), rozpiętość cyfr do przodu i do tyłu oraz hiszpański test uczenia się słownego (TAVEC). Oceny neuropsychologiczne przeprowadzono online ze względu na pandemię i ograniczenia COVID-19. Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy wiekowe w celu analizy różnic ze względu na wiek - 26-39 (grupa 1), 40-49 (grupa 2) i 50-64 (grupa 3). Przeprowadzono nieparametryczne analizy statystyczne i oszacowano wielkość efektu. Do badania zrekrutowano 214 uczestników w średnim wieku 47,4 lat; 85% stanowiły kobiety. Częstymi dolegliwościami poznawczymi były trudności z koncentracją, anomia, szybkość przetwarzania i przypominania sobie ostatnich wydarzeń, wielozadaniowość i umiejętność czytania ze zrozumieniem. Analiza korelacji między zmiennymi socjodemograficznymi a wynikami testów neuropsychologicznych wykazała, że wiek korelował z prawie wszystkimi testami. Korelacje między wiekiem a testami były dodatnie, z wyjątkiem zadania kopiowania ROCF, gdzie wiek korelował ujemnie. Testy neuropsychologiczne zostały porównane pomiędzy uczestnikami hospitalizowanymi i niehospitalizowanymi. Zespół nie stwierdził istotnych różnic w testach pomiędzy tymi dwoma grupami. Zaobserwowano jednak istotne różnice wiekowe - pacjenci hospitalizowani byli starsi niż niehospitalizowani. Trzydziestu dwóch uczestników (15%), w wieku średnio 53 lat, miało prawidłowe wyniki poznawcze we wszystkich testach. Większość uczestników (> 85%) miała upośledzone wyniki w co najmniej jednym z testów. Osoby z grupy normalnego poznania (NC) były starsze od uczestników z grupy zaburzeń poznawczych (CI). Zaobserwowano istotne różnice we wszystkich testach, z wyjątkiem zadań ROCF copy, ROCF copy-time i object naming, pomiędzy pacjentami NC i CI. Ponad 97%, 91% i 71% uczestników odpowiednio z grup 1, 2 i 3 miało przynajmniej jeden test z zaburzonym wykonaniem. Analizy statystyczne wykazały lepsze wyniki testów u uczestników grupy 2 niż u osób z grupy 1, przy czym różnice dotyczyły tylko zadań TAVEC A (faza uczenia się) i TAVEC B (lista zakłóceń) przy umiarkowanej wielkości efektu. Sugerowało to, że młodsi uczestnicy (grupa 1) mieli trudności z uczeniem się informacji słownych. Pacjenci z grupy 3 osiągali lepsze wyniki niż osoby z grupy 2, z wielkością efektu > 0,5 w zadaniach Stroop word-color interference, Stroop word reading oraz ROCF copy-time. Wielkość efektu była niewielka dla pozostałych zadań, w których stwierdzono istotne różnice. Sugerowało to, że osoby z grupy 2 gorzej radziły sobie z zadaniami dotyczącymi szybkości przetwarzania, pamięci wzrokowej i funkcji wykonawczych. Pomiędzy grupami 1 i 3 młodsi pacjenci mieli większe trudności w co najmniej jednym z testów.