Telomery są bezpiecznikiem komórek

Telomery są, jeśli można, bezpiecznikiem komórek. Każdy, kto chce się zdrowo zestarzeć, powinien zatem zacząć od tego miejsca. Albo, mówiąc słowami australijsko-amerykańskiej biolog molekularnej Elizabeth Blackburn: "Zrób coś dla swoich telomerów!". Blackburn otrzymała w 2009 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za badania nad telomerami i telomerazą. Enzym ten przeciwdziała skracaniu się telomerów. Jednak według obecnej wiedzy jest on aktywny tylko w kilku typach komórek. Tymczasem naukowcy dowiedzieli się, w jakich okolicznościach telomery skracają się szybciej niż zwykle. Badania wykazały, że osoby, które doświadczają przewlekłego stresu, mają znacznie krótsze telomery niż ich rówieśnicy. Korelacja ta staje się szczególnie wyraźna w wieku podeszłym oraz po masywnych wydarzeniach stresowych, takich jak utrata bliskiej osoby. "Telomery pokazują, że negatywny stres nie jest tylko uciążliwy, ale znajduje odzwierciedlenie w każdej komórce organizmu" - wyjaśnia Müller. Oczywiście, nie zawsze można uniknąć stresu, ale permanentny stres przez dłuższy czas nie powinien być po prostu akceptowany. "Jeśli nie możesz już znaleźć czasu na oddychanie, to powinieneś zmienić coś w swoim życiu - nawet jeśli jest to nieprzyjemne" - mówi Müller. "Wiele osób nie docenia, jak ogromny jest naprawdę wpływ ćwiczeń na zdrowie i starzenie się" - mówi Christoph Englert, szef grupy badawczej genetyki molekularnej w Leibniz Institute for Research on Ageing w Jenie. Z badań naukowców kierowanych przez Petera Schnohra ze szpitala Bispebjerg na Uniwersytecie w Kopenhadze wynika na przykład: Nawet po uwzględnieniu innych różnic w stylu życia, osoby, które regularnie uprawiają jogging, żyją średnio o prawie cztery do pięciu lat dłużej. Dane z badania sugerują również, że 60 do 100 minut lekkiego joggingu tygodniowo ma największy wpływ na śmiertelność. Informacje te należy jednak traktować z przymrużeniem oka, gdyż ogólnie w okresie badania zmarło tylko kilku uczestników. Inne badania pokazują, że ćwiczenia zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Według różnych badań może mieć również działanie ochronne na wiele rodzajów raka, w tym raka płuc, okrężnicy i piersi. "Ćwiczenia są jednym z czynników, które najszerzej utrzymują ciało w formie" - mówi Englert. Co więcej: sport poprawia nawet naszą wydajność. I nie chodzi tu tylko o siłę mięśni i pojemność płuc. Ci, którzy ćwiczą, nie tylko są w stanie lepiej zapamiętać rzeczy po fakcie, ale mogą również wzmocnić swój układ odpornościowy. Nie potrzebujesz wyszukanego planu treningowego, aby skorzystać z prozdrowotnego działania ćwiczeń. Na przykład wspomniane 60 do 100 minut można osiągnąć uprawiając jogging dwa razy w tygodniu. Ale możesz też zacząć od mniej i, zamiast faktycznie uprawiać sport, włączyć ruch do swojego codziennego życia, mówi Müller: "Nawet minuta, w której bierzesz schody, a nie windę, może być początkiem." Przerwa od ćwiczeń w biurze, wypełniona kilkoma ćwiczeniami rozluźniającymi skurczone od siedzenia mięśnie, to także pierwszy, skuteczny krok.

Wskazówka dotycząca zdrowszego życia

Ta wskazówka dotycząca zdrowszego życia ma być interpretowana dwuznacznie. Przede wszystkim można pomyśleć o tym, że wystarczy ćwiczyć, aby utrzymać ciało w dobrej kondycji i poprawić stan zdrowia. Ale w tej poradzie jest głębsze przesłanie niż promowanie ćwiczeń fizycznych. Właśnie dla zachowania zdrowia psychicznego należy pozostać również elastycznym psychicznie. Jeśli przez całe życie podążasz za tymi samymi schematami myślowymi i nie słuchasz różnych opinii, prawdopodobnie w dłuższej perspektywie stracisz wiele kontaktów społecznych. Żyć zdrowo i prowadzić długie życie oznacza zatem również nie pozostawać zawsze w tym samym stanie, ale raczej obierać alternatywne ścieżki i szukać rozwiązań, które są daleko poza utartymi szlakami. Tym, którzy nie posiadają tej umiejętności, również trudno będzie znaleźć swoje miejsce w ciągle zmieniającym się świecie. Organizm ludzki nie jest przystosowany do stałego wypoczynku. Nie każda osoba jest tak samo sprawna jak kolejna, ale nie powinniśmy też oczekiwać zbyt mało od naszego organizmu. Gdzie jest urok korzystania ze słońca na wakacjach czy spędzania czasu z rodziną, jeśli takie fazy relaksu nie przeplatają się z fazami stresu? Przecież nie można wiedzieć, jakie to uczucie być szczęśliwym, jeśli nigdy w życiu nie było się smutnym. Osoba, która jest ospała, szkodzi swojemu zdrowiu w podobny sposób jak osoba, która konsekwentnie się przepracowuje. Nasze ciała potrzebują wyzwań, aby zachować holistyczną sprawność. Równocześnie należy też czasem zachęcać do odzyskiwania energii, aby uzupełnić jej zapasy. Istnieje wiele zdrowych wskazówek dotyczących życia, jak żyć szczęśliwie i zdrowo. Nie jest jednak łatwo znaleźć patentowe remedium, które dotyczyłoby wszystkich. Mówienie innym ludziom, jak mają żyć, jest też po prostu aroganckie. Niestety, nie każdy może cieszyć się przywilejem prowadzenia życia według własnych pomysłów. Często ludzie pozwalają sobie na kontrolę oczekiwań innych i szybko wpadają w sytuacje, w których po prostu muszą "funkcjonować" i są drapieżni dla własnego zdrowia. Rzekomo zdrowy styl życia z dobrym odżywianiem i dużą ilością ruchu może być dla niektórych osób w pewnym sensie szkodliwy, ponieważ pomijają inne rzeczy lub uważają je za ważniejsze. Ostatecznie zdrowie i tak jest trudne do zdefiniowania, zwłaszcza jeśli chodzi o sferę psychiczną i społeczną. Dodatkowo okazuje się, że choroby psychiczne często mają również wpływ na organizm fizyczny, a więc dochodzi do interakcji, które są zdecydowanie zbyt indywidualne, aby można było je wszystkie ujednolicić. Prowadzenie zdrowego życia oznacza zatem dostosowanie odpowiednich dla siebie parametrów, aby osiągnąć pożądany stan. Oczywiście nie należy bać się innych opinii i rad o dobrych intencjach. Ale na koniec dnia każdy musi sam zdefiniować, co znaczy dla niego zdrowie.