Początek i czas trwania menopauzy różnią się znacznie w zależności od kobiety

Początek i czas trwania menopauzy różnią się znacznie w zależności od kobiety - ale w wieku 52 lat, około połowa wszystkich kobiet ma ostatnią miesiączkę. Przejścia między fazami są płynne, a i tutaj przebieg jest bardzo zmienny i nieprzewidywalny u różnych kobiet. Są kobiety, które mają regularny cykl aż do ostatniej miesiączki. Dla innych menopauza może rozpocząć się wraz z brakiem miesiączki w okresie niskiego nasłonecznienia, a dla jeszcze innej grupy rytm 3-4 miesięczny może wykształcić się na przestrzeni kilku lat. Wiele kobiet przechodzi przez te fazy bez objawów w ciągu kilku miesięcy, u innych trwają one kilka lat z łagodnymi objawami, a u niektórych kobiet mogą być związane ze znacznym pogorszeniem jakości życia. Menopauza to normalny etap życia każdej kobiety, podczas którego kończy się możliwość zajścia w ciążę w normalny sposób. Związane jest to z wahaniami hormonalnymi i ostatecznie spadkiem poziomu niektórych hormonów. Ginekolog nie jest też w stanie przewidzieć, czy dana kobieta w ogóle będzie miała objawy menopauzalne i w jakim stopniu. Jedna trzecia kobiet nie ma w ogóle żadnych dolegliwości, druga trzecia ma tylko łagodne dolegliwości, które nie są uciążliwe, a dopiero ostatnia trzecia kobiet wyraża takie objawy, które sprawiają, że postępowanie medyczne ma sens. Wiele kobiet pyta "Menopauza, co to w ogóle jest?", nie odczuwają żadnych zmian psychicznych ani fizycznych i przeżywają ten etap życia absolutnie pozytywnie. Pod wieloma względami 50-letnia kobieta sprzed 20 lat nie odpowiada już dzisiejszym 50-letnim kobietom, które cieszą się życiem, uprawiają sport, odnoszą sukcesy zawodowe i nie boją się mówić o swojej seksualności i żyć nią. Przy średniej długości życia 83 lata rozpoczyna się trzeci etap życia trójki, który wymaga innej dbałości o ciało i duszę, ale może być spełnionym czasem życia z wieloma aktywnościami i korzyściami. Sam fakt, że kobieta nie musi się już martwić o antykoncepcję, odciąża partnerstwo, a tym samym jej doświadczenia seksualne.

Kobiety, które doświadczają pierwszych uderzeń gorąca

W dużym badaniu dotyczącym zdrowia kobiet w USA, SWAN study, przebadano ponad 1400 kobiet z uderzeniami gorąca przez 16 lat. Średni czas trwania objawów wynosił 7,4 roku, w tym 4,5 roku po menopauzie. Kobiety, które doświadczają pierwszych uderzeń gorąca jeszcze w trakcie miesiączki, doświadczają średnio dłuższego łącznego czasu trwania objawów (ok. 11,8 lat) niż te, które doświadczają pierwszych uderzeń gorąca dopiero w okresie po menopauzie - mają problemy średnio tylko przez 3-4 lata. Głównym czynnikiem, zwłaszcza u kobiet po menopauzie, jest niedobór estrogenów. Nie tłumaczy to jednak dolegliwości u kobiet w okresie okołomenopauzalnym, które nadal miesiączkują, choć coraz bardziej nieregularnie. Tutaj za czynnik spustowy przyjmuje się silne wahania poziomu estrogenów, spowodowane starzeniem się jajników. Przyczyną jest wzrost hormonów nakazujących pracę jajników, FSH (= follicle-stimulating hormone) i LH (= luteinising hormone). Jajniki początkowo odpowiadają na rosnące polecenia niekiedy bardzo wysokim poziomem estrogenów, co może powodować tkliwość piersi i uczucie napięcia w całym ciele. Jeśli te podwyższone poziomy estrogenów spadają ponownie w kierunku miesiączki, pojawiają się uderzenia gorąca i poty. Inne czynniki, które mogą odgrywać rolę w perimenopauzie to zmniejszona produkcja hormonu ciałka żółtego - progesteronu (jest on produkowany w większych ilościach dopiero po owulacji, a owulacje stają się coraz rzadsze w latach poprzedzających menopauzę) oraz wzrost FSH (patrz wyżej). Jeśli kobieta nie ma już krwawienia z powodu usunięcia macicy lub jej wyściółki (ablacja endometrium), można wykonać oznaczenie FSH i estradiolu w surowicy, aby ocenić sytuację hormonalną. Oznaczenie progesteronu jest przydatne dopiero w trzecim tygodniu cyklu, czyli około tygodnia po podejrzeniu owulacji, gdyż przed owulacją i tak jest niski.