Wirusy RNA są jednymi z najczęstszych patogenów ludzkich i zwierzęcych. Zaliczają się do nich takie chorobotwórcze patogeny jak wirus grypy, HIV, Ebola, SARS-CoV-2, wirusy zapalenia wątroby typu C oraz norowirusy. Wirusy RNA mają zwykle małą liczbę genów i zależą od komórek gospodarza do ich replikacji i rozwoju. To sprawia, że są one trudne do zwalczania, ponieważ leki i szczepionki muszą mieć specyficzne cele, którymi atakują patogena. Jednak naukowcy pracują nad identyfikacją nowych leków, które będą miały szersze spektrum działania przeciwko różnym rodzinom wirusów RNA. W ostatnim czasie naukowcy zidentyfikowali kilka środków przeciwwirusowych o szerokim spektrum działania, które mogą atakować wiele rodzin wirusów RNA. Te leki mają potencjał do zwalczania nie tylko jednej choroby, ale również innych chorób wywołanych przez różne wirusy RNA. W tym artykule omówimy, jak te leki działają i jakie są ich perspektywy w walce z chorobami związanymi z wirusami RNA. Jeden z takich leków, pod nazwą remdesivir, został opracowany przez firmę Gilead Sciences. Remdesivir jest prolekiem, który po metabolizmie w organizmie przekształca się w aktywną postać i hamuje replikację wirusa. Lek ten został opracowany pierwotnie jako lek przeciwwirusowy na wirusa Ebola, ale okazał się skuteczny również przeciwko innym wirusom RNA, takim jak wirus MERS i SARS-CoV-2. W marcu 2020 roku remdesivir został zatwierdzony do leczenia COVID-19 przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA), a następnie przez wiele innych krajów na świecie. Innym potencjalnym lekiem na choroby związane z wirusami RNA jest favipiravir, który został opracowany w Japonii i jest sprzedawany pod nazwą Avigan. Favipiravir działa jako inhibitory polimerazy RNA, enzymu potrzebnego do replikacji wirusa. Ten lek został zatwierdzony w Japonii do leczenia grypy, ale jego skuteczność w leczeniu COVID-19 jest nadal badana. Wśród innych chorób, dla których favipiravir może być skuteczny, są wirusowe zapalenia mózgu i zapalenia wątroby typu C. Kolejnym potencjalnym lekiem jest molnupirawir, który został opracowany przez firmę Merck i znajduje się w fazie badań klinicznych. Molnupirawir jest inhibitorem RNA-zależnej polimerazy, enzymu niezbędnego do replikacji wirusa. Lek ten został zaprojektowany, aby działać na różne rodziny wirusów RNA, w tym na wirusy grypy, Ebola i SARS-CoV-2. W badaniach in vitro molnupirawir wykazał obiecujące wyniki przeciwko COVID-19, a w fazie II badań klinicznych stwierdzono, że zmniejszał liczbę wirusa u pacjentów z wczesnymi objawami COVID-19. Innym lekiem o szerokim spektrum działania przeciwwirusowego jest ribawiryna, lek, który jest stosowany w leczeniu chorób wirusowych, takich jak zapalenie wątroby typu C i zapalenie płuc wywołane przez wirusy syncytialne. Ribawiryna działa jako inhibitor polimerazy RNA i hamuje replikację wirusa. Jednak lek ten jest również związany z poważnymi skutkami ubocznymi, takimi jak anemia, co może utrudniać jego stosowanie u pacjentów z już istniejącymi problemami zdrowotnymi. Oprócz wymienionych wyżej leków, naukowcy badają również możliwość wykorzystania innych środków, takich jak chlorokinowe, które były pierwotnie stosowane w leczeniu chorób wywołanych przez pasożyty, ale okazały się skuteczne również w leczeniu COVID-19. Jednak skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tych środków nadal są badane. Wniosek z powyższych badań jest taki, że mimo postępu w dziedzinie leków przeciwwirusowych, wciąż istnieje potrzeba identyfikacji nowych leków, które będą miały szersze spektrum działania i będą skuteczne w leczeniu różnych chorób wywołanych przez wirusy RNA. Jednak odkrycia naukowe ostatnich lat pokazują, że istnieje wiele perspektywicznych środków przeciwwirusowych, które mają potencjał do zwalczania różnych chorób wywołanych przez wirusy RNA.
