Wyjątkowe w zapachach jest również to, że zmysł węchu jest jedynym zmysłem, który może dostarczyć nam informacji o przeszłości. Obrazy lub dźwięki ostatecznie znikają wraz z przekaźnikiem tych bodźców. Zapachy jednak mogą utrzymywać się w danym miejscu nawet wtedy, gdy źródło zapachu już dawno zniknęło. Jeśli osobnik doświadczył niebezpieczeństwa w danym miejscu, a następnie odczuwa stres i ucieka z sytuacji, wydzielane przez niego zapachy stresu mogą ostrzec potomstwo przed możliwym niebezpieczeństwem. Zapachy nie kłamią! Możemy się uśmiechać, gdy w rzeczywistości jesteśmy smutni lub niespokojni, ale nie możemy emitować zapachowych sygnałów radości, gdy jesteśmy niewygodni i zestresowani. Jeśli więc ludzie kierowali się takimi sygnałami od swoich bliźnich, mogli być pewni, że są one autentyczne. Zapachy gwałtownie wyzwalają w nas emocje, przeżywamy je na wylot, nie jesteśmy w stanie kontrolować emocji. Zapach bliskiej osoby sprawia, że jesteśmy szczęśliwi, nawet jeśli tej osoby w danej chwili nie ma. Nasze doznania węchowe są silnie związane z naszymi uczuciami i często skłaniają nas do działania: W przypadku dobrych zapachów chcemy się coraz bardziej zbliżyć do źródła zapachu; w przypadku złych zapachów, takich jak zgniłe jaja, czujemy wstręt i chcemy się jak najszybciej oddalić. Dzięki tej właściwości zmysł węchu pomaga nam przetrwać: Wskazuje na ogień i pożary, informuje o zepsuciu się żywności. Zapachy chronią nas przed niebezpieczeństwem z taką bezpośredniością, że nie możemy przed nimi uciec.
sobota, 21 maja 2022
Zapachy jednak mogą utrzymywać się w danym miejscu
piątek, 20 maja 2022
Składa się z małych cząsteczek znajdujących się w powietrzu
Prezentowaliśmy badanym zapachy ciała osób o bardzo różnych układach HLA na węch. Im bardziej się różnili, tym bardziej było im przyjemnie, czego też się spodziewaliśmy. Zaskakujące było coś innego: badani reagowali silnie przeciw, gdy prezentowaliśmy im zapach osób, które miały podobny układ HLA, czyli były do nich genetycznie bardzo podobne. Oznacza to, że zapach nie pomaga nam w znalezieniu właściwej osoby, ale w uniknięciu niewłaściwej. Każdy zapach - czy to przyjemny, czy nie - jest bodźcem chemicznym. Składa się z małych cząsteczek znajdujących się w powietrzu, które trafiają na nasz narząd węchu podczas wdychania. W wyniku interakcji wielu cząsteczek powstają charakterystyczne dla nas zapachy: zapach róż składa się z około 280 pojedynczych substancji, a aromat kawy z około 800. Cząsteczki te aktywują specyficzne węchowe komórki sensoryczne w naszym mózgu. W ten sposób powstają charakterystyczne wzorce aktywacji, które wyraźnie różnią się w zależności od zapachu. Nie da się przewidzieć, jaki zapach wywołuje w nas, ludziach, dana cząsteczka. Wręcz przeciwnie, te same zapachy pachną inaczej w zależności od osoby i u każdego człowieka wywołują inne wrażenia węchowe, skojarzenia i emocje. Ten indywidualny zmysł węchu można wytłumaczyć biologią nosa: W naszym nosie znajduje się wiele milionów węchowych komórek sensorycznych, a każdy człowiek ma na swojej ścianie komórkowej około 1000 różnych miejsc dokowania cząsteczek zapachu. Dlatego niektóre cząsteczki są rozpoznawane lepiej przez jedną osobę niż przez drugą. Jedna osoba prawie nie zauważa zapachu, kolejna odbiera go jako drzewny, a trzecia uważa go nawet za śmierdzący. Nasz zmysł węchu jest więc idiosynkratyczny. Oznacza to, że każda osoba doświadcza swojego prywatnego świata zapachów.